Op 11 september vond er in Zeeland een bestuurlijk overleg plaats over het Integraal Zorgakkoord (IZA). Na afloop brachten de IZA-bestuurders een werkbezoek aan de Zeeuwse Zorg Coalitie. Daarbij werd stilgestaan bij meerdere onderwerpen, waaronder Kerngezond.
Kerngezond is een lokaal samenwerkingsconcept dat in de gemeente Vlissingen is ontwikkeld met behulp van het compensatiepakket Wind in de zeilen. Sinds 2023 is Kerngezond ook in Hulst actief. Kerngezond focust op twee dingen:
- Toestroom naar de zorg zoveel mogelijk voorkomen
- Slimmer organiseren van zorg en ondersteuning
Oplossing voor een probleem
Kerngezond is ontstaan uit een initiatief van zorgverzekeraar CZ. Huisartsen gaven aan dat de klachten van 60 tot 70% van hun patiënten een sociale (niet-medische) oorzaak hebben. Daarom is er behoefte aan betere samenwerking tussen het medisch en het sociaal domein. Deelnemers aan Kerngezond werken samen aan het beschikbaar houden van goed afgestemde, betaalbare zorg. Deelnemende partijen gaan met elkaar een niet-vrijblijvende samenwerking aan. Zij bepalen zelf de doelstellingen in hun verzorgingsgebied. Met elkaar, vanuit (toekomstige) Kerngezond-centra, zijn ze ook verantwoordelijk voor het waarmaken van die ambities. Het ontwikkelen van een samenwerkingscultuur in die Kerngezond-centra is cruciaal. Het gaat om elkaar kennen, weten te vinden én vertrouwen. Dat gebeurt in de dagelijkse praktijk wanneer professionals elkaar ontmoeten en elkaar leren om voortdurend alert te zijn op verbetermogelijkheden. De professionals in de Kerngezond-centra werken ook centrum-overstijgend met elkaar aan thema’s.
Hartverwarmend voorbeeld
Geppie Sturm, wijkverpleegkundige Zorgstroom en deelnemer aan Kerngezond: “Het is cliché maar ik merk dat de lijntjes nu echt korter zijn. Het is veel makkelijker om bij elkaar binnen te lopen.” Jeroen van den Oever (Actiz) zei aan het eind van het werkbezoek: “De samenwerking binnen Kerngezond is inspirerend. Mooie voorbeelden zijn de multidisciplinaire samenwerking tussen medisch en sociaal domein op valpreventie, Welzijn op Recept en de aanpak van schuldenproblematiek. Kerngezond is een hartverwarmend voorbeeld van het organiseren van passende zorg op lokale schaal.”
Dilemma’s
Kerngezond loopt echter ook tegen een aantal dilemma’s aan, waar de IZA-bestuurders over meedachten. Zo is Kerngezond een domeinoverstijgende samenwerking. De bekostiging is dat niet. Hoe los je dat op? Door de verschuiving van de zorg van het medisch naar het sociaal domein is er ook een ander bekostigingsstelsel nodig. Edwin Leutscher, programmadirecteur ZZC: “Waar je naartoe wil, is een soort groene weide, een experimenteerruimte ter overbrugging naar die stelselwijziging. Een aantal maatregelen, workarounds, parallel aan structurele oplossingen.”
Een ander dilemma is dat transformaties langjarige trajecten zijn. Maar welke experimenteerruimte is er? Daarover werd gezegd: “Je hebt hier een enorme kans. Een niet te groot aantal inwoners en draagvlak onder alle partijen. Het is een geweldige proeftuin. Ik denk: ga los, ga het doen op onderdelen. Dat grote stelsel dat ooit moet gaan wijzigen, daar hebben jullie dan alvast ervaring mee.”